Tłumaczenie symultaniczne – na czym polega?

Tłumaczenie symultaniczne – co to jest?

Innymi słowy, tłumacz przekłada treść wypowiedzi niemal jednocześnie z osobą wygłaszającą przemówienie. Osoba dokonująca przekładu znajduje się w dźwiękoszczelnej kabinie, która umożliwia jej maksymalne skupienie się na wypowiedzi prelegenta.

W tłumaczeniu symultanicznym uczestniczy zawsze dwóch tłumaczy, którzy w razie konieczności mogą siebie wzajemnie zastępować. Zwykle zamiana następuje co około 15-30 minut.

Tłumaczenie symultaniczne – niezbędny sprzęt

Ten typ przekładu jest możliwy do przeprowadzenia jedynie z wykorzystaniem odpowiedniego sprzętu, którym jest:

• dźwiękoszczelna kabina,
• słuchawki,
• konsola,
• nagłośnienie,
• odbiorniki,
• mikrofon,
• obsługa techniczna.

Precyzja tłumaczenia w dużej mierze uzależniona jest od sprawnego sprzętu. Tłumacz posiada słuchawki, w których słyszy oryginalny tekst prelegenta, i w tym samym momencie do mikrofonu przekazuje tłumaczony tekst, który trafia do słuchaczy danej konferencji także za pośrednictwem słuchawek.

Dlaczego w tłumaczeniu symultanicznym uczestniczy dwóch tłumaczy?

Tłumaczenie symultaniczne stosuje się przeważnie podczas międzynarodowych spotkań wysokiej rangi. Mogą to być spotkania przedstawicieli Rządów danego kraju, Organizacji Międzynarodowych czy spotkania Europarlamentu. Na tak istotnych zebraniach nie ma mowy o pomyłkach w tłumaczeniu, wynikających nie tylko z przyczyn technicznych, ale także tych, za które odpowiada konkretny człowiek.

Obecność dwóch tłumaczy ma zapobiegać wszelkiego rodzaju okolicznościom, które mógłby wpływać na jakość przekładu. Trzeba także mieć na uwadze, że takie konferencje trwają czasami po kilka godzin. Niemożliwością jest, by jeden tłumacz był w stanie utrzymać pełne skupienie tak długo. Do tego dochodzą przypadki losowe, takie jak nagłe  pogorszenie samopoczucia czy po prostu konieczność skorzystania z toalety. W takich wypadkach zostaje on po prostu zastąpiony.

Innym powodem obecności pary tłumaczy jest wystąpienie ewentualnych problemów technicznych. W przypadku utraty łączności z prelegentem, problemów w odbiorze jego wypowiedzi lub innych okoliczności utrudniających prawidłowy odbiór tekstu, osoba towarzyszącą może zainterweniować, prosząc o pomoc obsługę techniczną, nie przerywając odbywającego się w tym czasie tłumaczenia.

Partner służy także pomocą w przypadku pojawienia się trudnej, branżowej terminologii, która może mieć wpływ na jakość przekładu. W takim wypadku zmiennik może natychmiast odszukać w Internecie słownika branżowego z konkretnym słownictwem.

Organizacja tłumaczenia symultanicznego podczas spotkania

Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, na które należy zwrócić uwagę, będąc organizatorem takiego eventu.

Język tłumaczenia

Najpierw ustal, komu z uczestników konferencji musisz zapewnić tłumaczenie i w jakim języku ma się ono odbywać. Jeżeli delegacja dotyczy tylko jednego wybranego państwa, to wybór języka będzie oczywisty. Problem pojawia się, gdy uczestnicy pochodzą z kilku krajów. Jeżeli wszystkich uczestników łączy znajomość angielskiego, to najlepiej będzie wybrać tłumacza tego języka.

Wykwalifikowany tłumacz

Organizując profesjonalne spotkanie, wybierz kompetentnego tłumacza symultanicznego, który przebył odpowiednie szkolenie w tym zakresie. Potrafi on obsługiwać wymagany sprzęt, a także nabył wprawy w jednoczesnym słuchaniu osoby przemawiającej i tłumaczeniu jej wypowiedzi. To umiejętność wymagająca wielogodzinnych ćwiczeń.

Profesjonalny sprzęt

Organizacja eventu wymaga przygotowania odpowiedniego sprzętu, w tym: dźwiękoszczelnej kabiny, sprzętu nagłaśniającego, zestawu słuchawek, konsoli, odbiorników, jak również zatrudnienia obsługi technicznej. Nie zapominaj także o tym, aby dokładnie sprawdzić działanie tych urządzeń przed samą konferencją, by uniknąć nieprzyjemnej niespodzianki.

Materiały konferencyjne

Jeżeli posiadasz materiały konferencyjne, dobrze jest przesłać je tłumaczowi, który dzięki nim będzie mógł zapoznać się wcześniej z tematyką spotkania i zaznajomić się z branżą, której dotyczyć będzie dany wykład. Będzie miał także możliwość przygotowania odpowiedniego słownictwa.

Komfort tłumaczy

Pamiętaj, że czas konferencji jest dla nich czasem ciężkiej, umysłowej pracy. Zadbaj o to, by pomieszczenie było klimatyzowane, by osoby w nim przebywające miały stały dostęp do napojów czy posiłku. Pamiętaj także o zatrudnieniu dwóch tłumaczy, aby każdy z nich miał możliwość odpoczynku, szczególnie przy dłuższych spotkaniach..

Cechy i umiejętności tłumacza symultanicznego

Tłumaczenie symultaniczne to najbardziej wymagający typ tłumaczenia ustnego. Oprócz znakomitej znajomości języka źródłowego i docelowego trzeba również posiadać kilka cech, aby poradzić sobie wzorowo z przekładem równoczesnym. Do cech tych zaliczyć można:

• Umiejętność pełnego skupienia. Tłumaczenie ustne, szczególnie to odbywające się równocześnie, jest niezmiernie trudne. Tutaj nie ma miejsca na korektę czy ponowne odtworzenie niezrozumiałego zdania. W przypadku tłumaczenia pisemnego można zrobić przerwę, by coś doszukać, poprawić zdanie lub zapisać je jeszcze raz. W przekładzie symultanicznym raz wypowiedzianego zdania nie można cofnąć.
• Odporność na presję. Przekłady symultaniczne głównie wykorzystywane są na międzynarodowych konferencjach wysokiej rangi, spotkaniach przedstawicieli Rządu czy w Europarlamencie. W tych wypadkach nie ma mowy o jakiejkolwiek pomyłce. Presja i odpowiedzialność są ogromne, jak również konsekwencje nierzetelnego tłumaczenia.
• Perfekcyjna dykcja. Tłumacz symultaniczny musi posiadać nienaganną wymowę i znakomicie artykułować głoski. Wada wymowy skutecznie utrudnia zrozumienie tłumaczonego tekstu, szczególnie że przekład odbywa się za pośrednictwem mikrofonu i słuchawek.
• Refleks. Tłumaczenie równoczesne odbywa się na żywo. Nie raz zaistniałe okoliczności wymagać będą od tłumacza szybkiej reakcji na niezaplanowane sytuacje, nagłą zmianę tematu osoby przemawiającej czy inne niespodzianki. Reakcje muszą być błyskawiczne.
• Podzielność uwagi. Osoba wykonująca ten trudny zawód słucha komunikatu w jednym języku, w tym samy czasie dokonuje w głowie przekładu na inny język i wypowiada przetworzony tekst na głos. To trzy czynności, które odbywają się jednocześnie.