Poprawna interpunkcja w tłumaczeniu – dlaczego jest ważna?
Profesjonalne przekłady teksów cechuje wysoka poprawność merytoryczna i językowa, które są niemożliwe do osiągnięcia bez odpowiednio zastosowanych znaków przestankowych. Jaką zatem rolę w tłumaczeniu odgrywa interpunkcja?
Czym jest interpunkcja i jakie są jej zadania?
Interpunkcja to zespół pisemnych znaków przestankowych, ale także zasady określające, w jaki sposób należy stawiać owe znaki w tekście.
Znaczenie interpunkcji jest niezwykle istotne ze względu na dwa najważniejsze zadania, jakie pełni ona w wypowiedzeniu. Znaki interpunkcyjne mogą służyć:
- podkreśleniu zależności pomiędzy danymi fragmentami zdania,
- wyodrębnieniu konkretnych elementów w tekście.
Tłumaczenie całkowicie pozbawione interpunkcji będzie nie tylko niepoprawne, ale również niezrozumiałe dla odbiorcy. Natomiast nieprawidłowo użyte znaki przestankowe mogą zmienić znaczenie pierwotnego zdania i doprowadzić do błędów w tłumaczeniu.
Znaki interpunkcyjne w języku polskim
W polszczyźnie znaki interpunkcyjne dzielą się ze względu na podstawowe funkcje, jakie pełnią w zdaniu. Wyróżniamy zatem znaki:
- oddzielające (np. kropka, przecinek),
- prozodyczne (np. wielokropek, myślnik),
- emocji (np. wykrzyknik, wielokropek, pytajnik),
- opuszczenia (np. wielokropek, myślnik),
- wyodrębniające (np. dwukropek).
W każdym języku podstawowe znaki przestankowe mogą różnić się nieco od ich odpowiedników w języku polskim, zarówno pod względem zapisu, jak i pełnionej funkcji. Przykładowo w języku angielskim jednym z najczęściej używanych znaków jest apostrof, podczas gdy w polszczyźnie stosuje się go niezwykle rzadko.
Przeczytaj również:
Najczęstsze błędy interpunkcyjne
Błędy interpunkcyjne popełniane w tłumaczeniach mogą polegać m.in. na:
- pominięciu znaku w miejscu, w którym powinien się znaleźć,
- użyciu niewłaściwego znaku,
- zbędnym użyciu znaku.
Przykładowo pominięcie przecinka w zdaniu: „Jedzcie, dzieci” spowoduje utworzenie wypowiedzi o kompletnie innym znaczeniu: „Jedzcie dzieci”. Z pozoru niewielki błąd pominięcia znaku może doprowadzić do zmiany sensu zdania, co, zwłaszcza w tłumaczeniach, jest niedopuszczalne.
Niewłaściwe oraz zbędne użycie znaku interpunkcyjnego
Błędnie użyte znaki interpunkcyjne wpływają na czytelność oraz wydźwięk danego wypowiedzenia, np. jeśli w pytaniu: „Robię to dobrze?” zamiast pytajnika postawimy wykrzyknik, powstanie zdanie: „Robię to dobrze!” o zupełnie przeciwnym znaczeniu.
Z kolei zbędnie użyty znak interpunkcyjny może utrudnić czytanie tekstu, obniżyć jego jakość, a także wpłynąć na jego interpretację. Przecinek w zdaniu: „Wskazał na białego, kota” zaburza jego przejrzystość, zmuszając czytelnika do zatrzymania się w miejscu, w którym nie powinna znaleźć się żadna przerwa.
Interpunkcja w tłumaczeniu
Przygotowanie profesjonalnego przekładu wymaga zarówno znajomości gramatyki i słownictwa, jak i zasad stylistycznych obowiązujących w danym języku.
Podczas tłumaczenia tekstu ogromnym wyzwaniem jest prawidłowe zastosowanie wewnątrzzdaniowej interpunkcji. Umiejscowienia znaków przestankowych w języku polskim zwykle nie pokrywa się z miejscem ich występowania w innych językach, ze względu na różne reguły językowe.
Doświadczony tłumacz rozpozna miejsca, w których powinien pojawić się dany znak interpunkcyjny w tłumaczeniu, a także będzie świadomy różnic w użyciu poszczególnych znaków w różnych językach.
Rola przecinków w przekładach
Znakiem interpunkcyjnym sprawiającym tłumaczom największy kłopot jest przede wszystkim przecinek. Mimo swej niepozornej postaci może wpłynąć na sens całej wypowiedzi, wywołać w odbiorcy różne emocje czy podkreślić całkowicie inne fragmenty zdania.
Tłumacz musi wiedzieć, w którym miejscu postawić przecinek w zdaniu, aby zachować sens oryginalnej wypowiedzi, jednocześnie stosując właściwe reguły językowe. Odpowiednio użyte przecinki w tłumaczeniu są oznaką poprawnie i rzetelnie opracowanego przekładu, natomiast błędna interpunkcja w tekście obniża jego jakość oraz czytelność.
Znajomość zasad interpunkcyjnych w pracy tłumacza
Aby doskonalić swoje umiejętności oraz poszerzać wiedzę z zakresu interpunkcji danego języka, profesjonalny tłumacz powinien nie tylko przyswoić najważniejsze reguły w obu językach, ale także uczyć się na materiałach poglądowych, np. czytając teksty w danym języku i zapoznając się z zastosowaną w nich interpunkcją.
Podsumowanie:
- Interpunkcja to zespół znaków przestankowych, które mogą oddzielać fragmenty w zdaniu lub wyodrębniać konkretne elementy.
- Błędami interpunkcyjnymi są: pominięcie znaku, użycie nieprawidłowego znaku oraz zbędne użycie znaku.
- W pracy tłumacza znajomość zasad interpunkcji ma ogromne znaczenie. Poprawna interpunkcja w tłumaczeniu wpływa na jego rzetelność oraz jakość.
- Błędne zastosowanie znaków przestankowych może zmienić znaczenie oraz sens wypowiedzi, a także zaburza czytelność tekstu.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz