Wielojęzyczne kraje – rekordziści z Europy i ze świata

Języki urzędowe a języki pomocnicze

Języki pomocnicze obecne w danym kraju nierzadko bywają mylone z urzędowymi. Warto jednak wiedzieć, że ich definicje oraz zakres użytkowania są zgoła odmienne.

Język urzędowy używany jest powszechnie w strukturach legislacyjnych, administracyjnych i rządowych danego kraju. Językiem urzędowym posługuje się najczęściej zdecydowana większość obywateli, jednak termin ten stosuje się przede wszystkim w odniesieniu właśnie do języka obowiązującego w instytucjach państwowych.

Przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych mogą kierować ustne lub pisemne wnioski w jednym z oficjalnych języków pomocniczych. W Polsce są to: kaszubski, białoruski, niemiecki i litewski.

Wielojęzyczne kraje w Europie

W Europie znajduje się ponad 40 państw, a w wielu z nich mówi się powszechnie w więcej niż jednym języku. Przykładem tego może być chociażby Wielka Brytania, z wysokim procentem zamieszkujących ją obcokrajowców, w której na co dzień usłyszeć można kilkanaście, jeśli nie kilkadziesiąt różnych języków i dziesiątki dialektów oraz odmiennych akcentów. Mimo to w Europie jedynie część krajów posiada więcej niż jeden język urzędowy.

Szwajcaria

Mówiąc o krajach wielojęzycznych, szczególnie tych europejskich, najczęściej myślimy o Szwajcarii. Jest to skojarzenie całkiem słuszne, ponieważ w kraju tym obowiązują cztery języki urzędowe: francuski, niemiecki, włoski oraz retoromański, nazywany również językiem romansz. Tym ostatnim posługuje się jednak głównie ludność jednego ze szwajcarskich kantonów Gryzonia, położonego we wschodniej części kraju.

Luksemburg

W tym niewielkim kraju języki urzędowe są trzy, co ciekawe, zdecydowana większość mieszkańców Luksemburga posługuje się biegle każdym z nich. Wszystkie trzy języki urzędowe Luksemburga mają równorzędny status prawny, używane są w instytucjach państwowych, a dzieci uczą się ich w szkołach.

Belgia

Belgia jest krajem, w którym znajduje się naturalna granica języków germańskich i romańskich, stosowanych w Europie. Z tego właśnie względu w kraju słynącym ze wspaniałej czekolady oficjalnie używa się trzech różnych języków. Językiem flamandzkim posługuje się ponad 60% mieszkańców Belgii, po francusku mówi około 40% Belgów, natomiast w języku niemieckim porozumiewa się niewielka, stanowiąca około 1% obywateli mniejszość z prowincji Liège.

Cypr

Jest to kraj położony na pograniczu dwóch kontynentów: Europy oraz Azji. Granica ta widoczna jest w różnorodności kulturowej, jak i językowej Cypru. Cała wyspa w dość klarowny sposób dzieli się na dwie części: grecką oraz turecką i to właśnie te dwa języki posiadają status urzędowych na Cyprze.

Wielojęzyczne państwa na świecie

Mogłoby się wydawać, że Szwajcaria czy Luksemburg oraz ich trzy lub cztery języki urzędowe to imponujące zjawisko. Być może jest tak w skali europejskiej, jednak w porównaniu do niektórych państw z bardziej odległych zakątków świata wypada to już raczej blado.

RPA

Absolutnym rekordzistą, jeśli chodzi o ilość języków urzędowych, jest Republika Południowej Afryki. Kraj ten posiada aż 11 języków urzędowych, a ilość miejscowo obowiązujących dialektów jest jeszcze większa.

Wśród oficjalnych języków znajdują się zarówno te używane przez rdzenną ludność kraju, jak i języki obecne w RPA za sprawą europejskich osadników z XVII i XIX wieku. Są to: afrikaans, angielski, ndebele, północny sotho, południowy sotho, swazi, tswana, tsonga, venda, xhosa i zulu.

Mimo iż w instytucjach państwowych, w polityce czy w innych sytuacjach oficjalnych najczęściej używany jest język angielski, zaledwie niecałe 10% mieszkańców traktuje go jako język ojczysty. Największy procent Południowoafrykańczyków posługuje się językiem zulu (24% ludności), xhosa (18% ludności) oraz afrikaans (13% ludności).

Papua-Nowa Gwinea

Położony w Oceanii kraj to zdecydowanie miejsce fascynujące dla każdego lingwisty, poligloty czy tłumacza. Szacuje się, że w tym niewielkim państwie mówi się nawet 850 językami! Niestety zdecydowana większość z nich używana jest przez niewielkie grupy, których liczebność nie przekracza tysiąca osób.

Tak ogromna różnorodność językowa wynika z faktu, że to właśnie na terenie Papui-Nowej Gwinei znajduje się największa liczba różnej wielkości plemion, w tym również tych izolowanych. Status języka urzędowego posiadają tam jednak zaledwie trzy z kilkuset języków: angielski, tok pisin i hiri motu.