Wielojęzyczne kraje – rekordziści z Europy i ze świata
Nie ma na świecie kraju, w którym wszyscy mieszkańcy posługiwaliby się wyłącznie jednym językiem. Liczne ludy zamieszkujące teren Indii posługują się nawet 450 różnymi językami i dialektami. Z kolei w jednej z brazylijskich gmin Aurea w stanie Rio Grande do Sul drugim językiem urzędowym jest język polski. Czy oznacza to jednak, że Indie posiadają 450 języków urzędowych, a mowa polska jest w całej Brazylii oficjalnie stosowanym językiem?
Języki urzędowe a języki pomocnicze
Języki pomocnicze obecne w danym kraju nierzadko bywają mylone z urzędowymi. Warto jednak wiedzieć, że ich definicje oraz zakres użytkowania są zgoła odmienne.
Język urzędowy – obowiązujący oficjalnie język, który na terenie danego kraju lub regionu administracyjnego objęty jest szczególnym statusem prawnym.
Język urzędowy używany jest powszechnie w strukturach legislacyjnych, administracyjnych i rządowych danego kraju. Językiem urzędowym posługuje się najczęściej zdecydowana większość obywateli, jednak termin ten stosuje się przede wszystkim w odniesieniu właśnie do języka obowiązującego w instytucjach państwowych.
Język pomocniczy – język etniczny lub język mniejszości narodowej dopuszczony do użytku w instytucjach państwowych, jednak wyłącznie na poziomie gminnym.
Przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych mogą kierować ustne lub pisemne wnioski w jednym z oficjalnych języków pomocniczych. W Polsce są to: kaszubski, białoruski, niemiecki i litewski.
Wielojęzyczne kraje w Europie
W Europie znajduje się ponad 40 państw, a w wielu z nich mówi się powszechnie w więcej niż jednym języku. Przykładem tego może być chociażby Wielka Brytania, z wysokim procentem zamieszkujących ją obcokrajowców, w której na co dzień usłyszeć można kilkanaście, jeśli nie kilkadziesiąt różnych języków i dziesiątki dialektów oraz odmiennych akcentów. Mimo to w Europie jedynie część krajów posiada więcej niż jeden język urzędowy.
Szwajcaria
Mówiąc o krajach wielojęzycznych, szczególnie tych europejskich, najczęściej myślimy o Szwajcarii. Jest to skojarzenie całkiem słuszne, ponieważ w kraju tym obowiązują cztery języki urzędowe: francuski, niemiecki, włoski oraz retoromański, nazywany również językiem romansz. Tym ostatnim posługuje się jednak głównie ludność jednego ze szwajcarskich kantonów Gryzonia, położonego we wschodniej części kraju.
Luksemburg
W tym niewielkim kraju języki urzędowe są trzy, co ciekawe, zdecydowana większość mieszkańców Luksemburga posługuje się biegle każdym z nich. Wszystkie trzy języki urzędowe Luksemburga mają równorzędny status prawny, używane są w instytucjach państwowych, a dzieci uczą się ich w szkołach.
Belgia
Belgia jest krajem, w którym znajduje się naturalna granica języków germańskich i romańskich, stosowanych w Europie. Z tego właśnie względu w kraju słynącym ze wspaniałej czekolady oficjalnie używa się trzech różnych języków. Językiem flamandzkim posługuje się ponad 60% mieszkańców Belgii, po francusku mówi około 40% Belgów, natomiast w języku niemieckim porozumiewa się niewielka, stanowiąca około 1% obywateli mniejszość z prowincji Liège.
Cypr
Jest to kraj położony na pograniczu dwóch kontynentów: Europy oraz Azji. Granica ta widoczna jest w różnorodności kulturowej, jak i językowej Cypru. Cała wyspa w dość klarowny sposób dzieli się na dwie części: grecką oraz turecką i to właśnie te dwa języki posiadają status urzędowych na Cyprze.
Przeczytaj również:
Wielojęzyczne państwa na świecie
Mogłoby się wydawać, że Szwajcaria czy Luksemburg oraz ich trzy lub cztery języki urzędowe to imponujące zjawisko. Być może jest tak w skali europejskiej, jednak w porównaniu do niektórych państw z bardziej odległych zakątków świata wypada to już raczej blado.
RPA
Absolutnym rekordzistą, jeśli chodzi o ilość języków urzędowych, jest Republika Południowej Afryki. Kraj ten posiada aż 11 języków urzędowych, a ilość miejscowo obowiązujących dialektów jest jeszcze większa.
Wśród oficjalnych języków znajdują się zarówno te używane przez rdzenną ludność kraju, jak i języki obecne w RPA za sprawą europejskich osadników z XVII i XIX wieku. Są to: afrikaans, angielski, ndebele, północny sotho, południowy sotho, swazi, tswana, tsonga, venda, xhosa i zulu.
Mimo iż w instytucjach państwowych, w polityce czy w innych sytuacjach oficjalnych najczęściej używany jest język angielski, zaledwie niecałe 10% mieszkańców traktuje go jako język ojczysty. Największy procent Południowoafrykańczyków posługuje się językiem zulu (24% ludności), xhosa (18% ludności) oraz afrikaans (13% ludności).
Papua-Nowa Gwinea
Położony w Oceanii kraj to zdecydowanie miejsce fascynujące dla każdego lingwisty, poligloty czy tłumacza. Szacuje się, że w tym niewielkim państwie mówi się nawet 850 językami! Niestety zdecydowana większość z nich używana jest przez niewielkie grupy, których liczebność nie przekracza tysiąca osób.
Tak ogromna różnorodność językowa wynika z faktu, że to właśnie na terenie Papui-Nowej Gwinei znajduje się największa liczba różnej wielkości plemion, w tym również tych izolowanych. Status języka urzędowego posiadają tam jednak zaledwie trzy z kilkuset języków: angielski, tok pisin i hiri motu.
Podsumowanie:
- Mówiąc o krajach wielojęzycznych, wyróżnić należy pojęcie języka urzędowego i pomocniczego.
- Na świecie istnieje wiele państw wielojęzycznych, jednak nie wszystkie posiadają więcej niż jeden język urzędowy.
- Rekordzistą w ilości używanych na terenie kraju języków jest Papua-Nowa Gwinea.
- Najwięcej, bo aż 11, języków urzędowych posiada RPA.
Oceń artykuł:
Dodaj komentarz