Cechy tłumacza – czym wyróżnia się dobry tłumacz?

Kim jest tłumacz?

Najczęściej tłumaczeniem zajmują się absolwenci studiów językowych (np. filologii czy lingwistyki stosowanej) lub kierunków specjalistycznych, związanych z problematyką tłumaczonych przez nich tekstów.

Translatorzy mogą wykonywać:

• tłumaczenia pisemne (książek, umów, stron internetowych, artykułów itp.);
• tłumaczenia ustne (czyli translację wypowiedzi wygłaszanych podczas konferencji, negocjacji biznesowych itp.).

Tłumacze mogą pracować jako freelancerzy lub być zatrudnieni w biurach tłumaczeń, firmach prywatnych czy przedsiębiorstwach państwowych. Niezależnie jednak od miejsca zatrudnienia tłumacze powinni posiadać odpowiednie cechy i umiejętności.

Umiejętności tłumacza

Wykonywanie zawodu tłumacza nie wymaga formalnego wykształcenia i jest regulowane prawem wolnego rynku (z wyjątkiem tłumaczy przysięgłych, którzy w Polsce muszą uzyskać odpowiednie kwalifikacje).

Aby jednak móc pracować jako tłumacz i dobrze zarabiać, niezbędna jest perfekcyjna znajomość języka ojczystego i obcego, a także historii i kultury danych krajów czy regionów, by przekład był zrozumiały, dopasowany do określonej grupy odbiorców i osadzony w odpowiednim kontekście.

W przypadku tłumaczeń specjalistycznych (np. medycznych, prawniczych czy finansowych) konieczna jest również znajomość branży i fachowego słownictwa, każda dziedzina bowiem dysponuje własnym zasobem pojęć, których nie można poprawnie przetłumaczyć bez posiadania odpowiedniej wiedzy.

Cechy tłumacza – 9 najważniejszych atrybutów

Do najważniejszych cech tłumacza zaliczyć można:

Komunikatywność

Tłumacz w swojej pracy prowadzi rozmowy z różnymi osobami – klientami, korektorami / redaktorami czy project managerami. Musi więc przyczynić się do tego, by komunikacja przebiegała sprawnie i bezproblemowo.

Kreatywność

Nierzadko zdarza się, że dosłowne tłumaczenie pewnych zwrotów byłoby pozbawione sensu dla docelowych odbiorców, dlatego tłumacz powinien cechować się kreatywnością i otwartością na wdrażanie koniecznych modyfikacji. W tłumaczeniu nie chodzi bowiem o translację poszczególnych wyrażeń słowo po słowie, a treści, która za nimi stoi.

Czujność i spostrzegawczość

Wystarczy postawić przecinek w złym miejscu, by całkowicie zmienić sens przekazu. Z kolei jedno dodatkowe zero może zmienić wartość usługi z 10 000 na 100 000 zł. Czujność i spostrzegawczość są więc bez wątpienia cechami niezbędnymi w pracy tłumacza.

Terminowość

Opóźnienia w realizacji tłumaczenia czy zwlekanie z dokonaniem niezbędnych poprawek świadczą o braku profesjonalizmu i szacunku do klienta – dotrzymywanie deadlinów powinno być priorytetem w pracy tłumacza. W przypadku wystąpienia losowych sytuacji, które uniemożliwiają terminową realizację, należy odpowiednio wcześnie poinformować o opóźnieniu.

Dociekliwość i umiejętność researchu

Zdolność efektywnego poszukiwania informacji i weryfikowania danych występujących w tłumaczonym tekście to umiejętności przydatne w pracy tłumacza. Czasem trzeba bowiem znaleźć odpowiednie słownictwo lub uzyskać informacje o kulturze, historii czy języku, które pozwolą na adekwatne przetłumaczenie tekstu.

Chęć do rozwoju

Dobry tłumacz powinien stale podnosić swoje kwalifikacje (m.in. poprzez tematyczne szkolenia, studia podyplomowe czy samokształcenie). Język wciąż ewoluuje i ulega nieustannym zmianom, dlatego wiedza tłumacza, zarówno językowa, jak i branżowa, powinna być na bieżąco odświeżana.

Odporność na stres

Tłumacz powinien być zdolny do efektywnego radzenia sobie z trudnymi sytuacjami oraz pracą pod presją czasu. Odporność na stres jest przydatna szczególnie w pracy jako tłumacz ustny – można perfekcyjnie władać językiem obcym, jednak strach przed wystąpieniami publicznymi skutecznie utrudni lub uniemożliwi wykonanie tłumaczenia.

Dyskrecja

Osoba wykonująca tłumaczenie powinna cechować się bezwarunkową dyskrecją i zachowywać poufność dokumentów czy komunikatów przekazywanych do translacji – zwłaszcza w przypadku tłumaczeń dotyczących wrażliwych informacji państwowych, biznesowych oraz prywatnych.

Nienaganna dykcja (w przypadku tłumaczeń ustnych)

Prawidłowa dykcja jest jednym z głównych atrybutów osoby wykonującej tę profesję. Tłumacz ustny musi więc mówić wyraźnie i poprawnie, nie powinien mieć także wad wymowy, które uniemożliwiają odbiorcom zrozumienie komunikatów.