Tajemnica zawodowa tłumacza – czym jest i kogo obowiązuje?

Czym jest tajemnica zawodowa?

Co ciekawe, tajemnicę zawodową określają zarówno ściśle ustalone przepisy prawne, jak i niepisane – moralne oraz etyczne – reguły obowiązujące w danej grupie zawodowej.

Tajemnicą zawodową objęci są przedstawiciele takich profesji, jak:

• prawnik, notariusz, prokurator, adwokat, radca prawny, sędzia;
• lekarz, pielęgniarka, psycholog, farmaceuta;
• żołnierz;
• dziennikarz;
• tłumacz.

Praca tłumacza a tajemnica zawodowa

O ile w przypadku pracy lekarza pojęcie tajemnicy zawodowej obowiązuje właściwie wszystkich przedstawicieli owej profesji, o tyle w kwestii zawodu tłumacza sprawa ta nie jest tak oczywista.

Naturalnie nie jest wskazane, aby ktokolwiek, kto zajmuje się tłumaczeniem tekstów czy dokumentów, dzielił się ich treścią z osobami postronnymi; tę zasadę możemy jednak określić wyłącznie normami etycznymi i moralnym.

Dopiero osoba pracująca w zawodzie tłumacza przysięgłego podlega również regulacjom prawnym związanym z tajemnicą zawodową. Taki tłumacz przed rozpoczęciem swojej zawodowej ścieżki zobowiązany jest do zdania państwowego egzaminu i złożenia stosownej przysięgi.

Tajemnica zawodowa tłumacza a prawo

W przypadku pracy tłumacza przysięgłego zachowanie tajemnicy zawodowej nie jest już kwestią dobrej woli tłumacza czy niepisanych zasad moralnych, ale ściśle uregulowanych norm prawnych. O tym, że tłumaczowi przysięgłemu nie wolno dalej przekazywać uzyskanych wskutek pełnienia obowiązków zawodowych informacji mówi ustawa o tymże zawodzie.

Akt prawny (Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego, art. 14) jasno określa, że tłumacz przysięgły zobowiązany jest między innymi do:

• wykonywania powierzonych mu zadań ze szczególną starannością i bezstronnością […],
• zachowania w tajemnicy faktów i okoliczności, z którymi zapoznał się w związku z tłumaczeniem,
• doskonalenia kwalifikacji zawodowych.

W przypadku naruszenia tajemnicy zawodowej tłumacz musi liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Jest to bowiem traktowane jako przewinienie, w związku z czym skutkować może upomnieniem, oficjalną naganą, karą finansową, a nawet zawieszeniem lub całkowitym pozbawieniem prawa do wykonywania zawodu.

Dlaczego tajemnica zawodowa tłumacza przysięgłego jest ważna?

Ich treści zawierać mogą ważne, prywatne informacje, jak również tajemnice firmy, a nawet państwa. W swojej codziennej pracy tłumacz przysięgły przekłada bowiem treści spotkań biznesowych, zebrań partii politycznych czy organizacji międzynarodowych. Tłumaczy on także pisma urzędowe, zarówno prywatne, jak i dokumentacje firmowe, świadectwa, akty notarialne, umowy, wyroki sądowe oraz dokumenty, w których zawarte są szczegółowe dane osobowe lub firmowe.

Zachowanie należytej dyskrecji zawodowej jest więc w tym wypadku kwestią kluczową. Złamanie tajemnicy zawodowej tłumacza wiązać się może z poważnymi konsekwencjami nie tylko dla samego translatora, ale i stron, których dotyczyły tłumaczone treści.

Tajemnica w zawodzie tłumacza przysięgłego – wyjątki

W pewnych okolicznościach tłumacz przysięgły może zostać zwolniony z obowiązku dopełnienia tajemnicy zawodowej.

• Zwolnienie to wystawić może prokurator, w sytuacji gdy posiadane przez tłumacza informacje mogą okazać się pomocne w rozwiązaniu sprawy sądowej oraz wymierzeniu sprawiedliwości.
• Innym przypadkiem zwolnienia z obowiązku dotrzymania zawodowej tajemnicy jest sytuacja, kiedy sam tłumacz zeznaje w sądzie.

Wszystkie te okoliczności nie są jednak ściśle określone i nie występują zawsze w takich samych sytuacjach. Jest to kwestia raczej płynna, a podjęcie decyzji o uchyleniu obowiązku dotrzymania tajemnicy w dużej mierze zależne jest od konkretnej sprawy oraz decyzji prokuratora.

Temat wyjątków i zwolnień z obowiązku przestrzegania tajemnicy zawodowej to sprawa szeroko omawiana w całej grupie zawodowej tłumaczy. Istnieje tu wiele kwestii spornych, dlatego też za pewnik należy uznać przede wszystkim obowiązek dochowania tajemnicy, nie jakiekolwiek od niego odstępstwa.